FTP (File Transfer Protocol) – protokół sieciowy, który umożliwia przesyłanie plików między komputerami w sieci, zazwyczaj między klientem a serwerem. FTP jest jednym z najstarszych protokołów używanych do transferu plików i działa na zasadzie klient-serwer, gdzie klient inicjuje połączenie, a serwer udostępnia zasoby (pliki i katalogi). FTP działa na dwóch portach: port 21 (kontrolny, do zarządzania połączeniem) i port 20 (do transferu danych).
Kluczowe cechy FTP:
- Przesyłanie plików – FTP umożliwia przesyłanie plików w obu kierunkach: od klienta do serwera (upload) oraz od serwera do klienta (download).
- Dostęp do zasobów serwera – protokół pozwala użytkownikom na zarządzanie plikami na zdalnym serwerze, w tym pobieranie, przesyłanie, usuwanie, przenoszenie oraz zmianę uprawnień plików.
- Tryb aktywny i pasywny – w trybie aktywnym serwer otwiera połączenie zwrotne do klienta, a w trybie pasywnym klient inicjuje oba połączenia (co jest często preferowane za firewallami i NAT).
- Brak szyfrowania (w standardzie) – tradycyjny FTP przesyła dane, w tym hasła, w formie otwartego tekstu, co naraża je na przechwycenie. Dlatego częściej używany jest bezpieczniejszy protokół SFTP (SSH File Transfer Protocol) lub FTPS (FTP Secure).
Zastosowania FTP:
- Hostowanie stron internetowych – FTP jest często używany przez programistów i administratorów stron do przesyłania plików na serwer hostingowy, w tym kodu HTML, CSS, JavaScript, zdjęć i innych zasobów.
- Kopie zapasowe – FTP może być używany do przesyłania kopii zapasowych danych na zdalny serwer.
- Wymiana plików w firmach – firmy mogą używać FTP do wymiany dużych plików między lokalizacjami lub zewnętrznymi partnerami.
Alternatywy dla FTP:
- SFTP (Secure File Transfer Protocol) – korzysta z protokołu SSH do szyfrowania, zapewniając bezpieczny transfer plików.
- FTPS (FTP Secure) – rozszerza FTP o szyfrowanie SSL/TLS, które zabezpiecza przesyłane dane.
- WebDAV – rozszerzenie protokołu HTTP/HTTPS, które pozwala na przesyłanie plików przez przeglądarki lub aplikacje.
FTP jest nadal popularny, mimo że protokół ten został częściowo zastąpiony przez bardziej bezpieczne alternatywy, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie bezpieczeństwo transferu danych jest priorytetem.
