JavaScript to jedna z pierwszych technologii, które poznają adepci web developmentu. Warto wiedzieć, czemu jest on aż tak popularny? Nic nie uzasadni tego lepiej niż przykłady jego funkcjonalności lub zastosowań. Poniżej wybór kilku najpopularniejszych użyć tego języka.
JavaScript: do wszystkiego!
JS jest używany przez ponad 95% stron w Internecie. Jego użycie może być banalnie proste. Skrypt można osadzić bezpośrednio w samej stronie, tam, gdzie akurat jest potrzebny. To jest właśnie siła tego języka: działa na praktycznie każdym urządzeniu, które ma jakąś przeglądarkę internetową, niezależnie od platformy sprzętowej i systemu operacyjnego.
Źródło: KLIK
Dlatego najogólniej można powiedzieć, że jego popularnym zastosowaniem są… wszystkie strony WWW! Naprawdę dość trudno jest znaleźć witrynę, która wcale z niego nie korzysta. Dla web developera jest to kwestia zdrowego rozsądku, bo to zwyczajnie podstawowe narzędzie. Jak wiertło dla stolarza i kielnia dla murarza. A do jego popularności można podejść od dwóch stron:
– najczęściej używane w skryptach JS funkcjonalności języka, albo
– najbardziej znane witryny lub aplikacje, napisane (głównie) w JS.
JavaScript – najpopularniejsze zastosowania
JavaScript to często pierwsze rozwiązanie, które nasuwa się, gdy HTML i CSS nie wystarczają. Skrypt działający w samej stronie może zachowywać się podobnie do programu na pececie, tyle że jest osadzony w przeglądarce. Duża część operacji może przecież zachodzić bez komunikacji z serwerem.
Sprawdzanie formularzy w JavaScript
To klasyczny przykład. Formularze HTML, od bardzo dawna osadzane na stronach, umożliwiają interakcję z użytkownikiem przez wprowadzanie tekstu, wybieranie spośród możliwych opcji itp. Widział to każdy, kto korzystał z wyszukiwarki albo logował się na pocztę. Ale same formularze niestety zazwyczaj wymagają irytującego przeładowania strony, aby coś ze wprowadzoną informacją zrobić. JavaScript czyni rzecz o wiele naturalniejszą i szybszą, bo może sprawdzać poprawność wprowadzanych danych natychmiast: na przykład, czy adres e-mail zawiera znak “@” albo czy numer PESEL jest poprawny. No i lekko denerwujące: “hasło musi zawierać minimum 8 znaków, w tym dużą literę, małą literę, cyfrę i znak specjalny”.
Proste obliczenia w JavaScript
W zasadzie każde działanie każdego programu komputerowego można sprowadzić do obliczeń, ale do rzeczy: w HTML nie uda się stworzyć kalkulatora. Co innego JS. Już powyższe sprawdzanie poprawności PESEL-u jest prostym obliczeniem. Apka np. do zamiany jednostek (mile – kilometry, funty – kilogramy itd.) jest banalna, jeśli ma się oczywiście JavaScript na podorędziu. Przykłady można mnożyć, jednak złożone obliczenia, np. symulacje fizyki, lepiej wykonywać poza przeglądarką, co w większości przypadków wyklucza JS.
Animacje i interakcje w JavaScript
Czy ktoś pamięta, jak wyglądały witryny we wczesnych latach 2000? Odpowiedź brzmi: brzydko jak na standardy roku 2020. Wielkie znaczenie dla estetyki mogą mieć właśnie animacje, byle nie przesadzić! I choć istnieją również sposoby na animacje w CSS, a nawet w samym HTML, to jednak potrzeba prawdziwego języka programowania, aby móc je w pełni kontrolować. Płynne zanikanie i pojawianie się elementów, wyskakujące powiadomienia, animowane tło, ładujące się paski postępu, slidery, karuzele – to tylko przykłady.
Co więcej, dzięki JavaScriptowi użytkownik może widzieć efekt poruszenia myszką i wciskania przycisków. Brzmi to banalnie, ale wprowadza ogromne możliwości, jak choćby:
- dowolne menu kontekstowe,
- przeciąganie elementów strony,
- narzędzia do rysowania,
- własne skróty klawiaturowe,
- paski narzędzi.
Właśnie tego rodzaju interakcje umożliwiają pewną tendencję, która postępuje już od kilku lat: przechodzenie programów do sieci. Gry, edytory tekstu, narzędzia do tworzenia witryn internetowych, a nawet programy graficzne – wszystkie one już zostały na mnóstwo sposobów osadzone w Internecie właśnie m.in. dzięki takim narzędziom, jak interaktywne funkcje JS.
Współpraca z DOM
Document Object Model, bo o nim mowa, standaryzuje strukturę każdej strony internetowej. JavaScript ma do niego dostęp dzięki mnóstwu wbudowanych funkcji. To oznacza, że może dynamicznie modyfikować w zasadzie cokolwiek: treść tekstów, kolory, grafiki, kształty elementów. Może tworzyć nowe, usuwać poprzednie, bez ograniczeń. Jest to więc podstawa działania wszystkich powyższych zastosowań, bardziej niż samo zastosowanie.
Popularne aplikacje
Dawno już przestało być nowością, że bez JavaScriptu ani rusz. Im szybciej dana organizacja zdała sobie z tego sprawę, tym lepiej było dla niej. Przykłady wymieniać można w nieskończoność, więc poniżej następuje tylko kilka najbardziej znaczących.
Facebook i jego nabytek
Często bywa tak, że firma związana z programowaniem nie tylko korzysta z języków, frameworków i bibliotek. Ona również je wzbogaca. Nie inaczej było z Facebookiem, dzięki któremu powstał React – bardzo popularna biblioteka JavaScriptu do tworzenia interfejsów użytkownika. Pisaliśmy już o nim w tym artykule. Inżynierowie Facebooka potrzebowali wydajnego i skalowalnego rozwiązania, zatem w latach 2010-12 napisali je sami. W międzyczasie Mark Zuckerberg kupił Instagrama. W jego dalszym rozwoju biblioteka ta znalazła szerokie zastosowanie. Najpierw jednak musiała być zmodyfikowana, aby odseparować ją od Facebooka. Dzięki temu mogła zostać opublikowana na licencji open source, co nastąpiło w 2013 r. Od tego czasu jest ona rozwijana przez społeczność programistów z całego świata.
Fenomen prostoty: 2048
Gra 2048 została zaprogramowana w jeden weekend przez dziewiętnastolatka. Grał on w podobne małe gry online i chciał się sprawdzić, tworząc coś na ich podstawie. Użył tylko HTML, JavaScriptu i CSS, a efekt przypuszczalnie jest znany każdemu: zaskakująco prosta, a przy tym niesamowicie wciągająca gra. To pokazuje, jak prosty i efektywny może być JS, również bez używania zaawansowanych frameworków czy bibliotek.
Netflix: rewolucja na zapleczu
Tej platformy VOD nie trzeba przedstawiać. Nie każdy jednak wie, co działo się w niej w 2015 roku: przejście z Javy na JavaScript po stronie serwera. Oznacza to, że przeznaczony zazwyczaj do działania w przeglądarce JS może pracować również poza nią. Jest to zasługa zastosowanego środowiska uruchomieniowego Node.js. Dzięki niemu Netflix uprościł pracę swoim programistom: mogli oni pisać w tym samym języku dla dwóch stron: użytkownika i usługi! Migracja ta poza tym znacząco przyspieszyła ładowanie stron i uruchamianie programów, co miało niebagatelny wpływ na zadowolenie użytkowników.
Twoja strona i API
Nie tylko giganci Internetu wykorzystują JavaScript. Wręcz odwrotnie, malutcy mogą dzięki niemu skorzystać z pomocy wielkich. Bowiem współczesny marketing internetowy wymusza nie tylko prowadzenie sklepu internetowego. Przydaje się również firmowy fanpage na Facebooku, profil na Twitterze, kanał na YouTube, i tak dalej… Połączenie wszystkich tych środków przekazu w spójną całość to nie lada wyzwanie. Umożliwia to Application Programming Interface (API). Jest to zestaw funkcji, publikowanych przez wymienione serwisy internetowe, które służą właśnie do interakcji z daną usługą. Dzięki temu na dowolnej stronie może znaleźć się osadzone wideo z YouTube, facebookowe “Lubię to!”, wpisy z Twittera – wszystkie dostosowane w ramach możliwości danego API. Nietrudno zgadnąć, w jakim języku napisane są często te interfejsy. JavaScript, dzięki prostocie i osadzeniu bezpośrednio na stronie, wygrywa! Tak więc, jeżeli chcesz, aby Twoja strona zyskiwała na popularności, nie unikniesz korzystania z tego języka.
Podsumowanie
Nie sposób przecenić znaczenia JavaScriptu dla współczesnych witryn internetowych. Front-endowcy już od lat nie zadają sobie pytania “czy uczyć się JS?”, tylko “jak najlepiej, najefektywniej, najszybciej uczyć się JS?”. Spierać się można nie o użyty język, ale bibliotekę lub framework w tym języku. Nic nie wskazuje na to, żeby miało się to w przyszłości zmienić. Do nauki zatem!
Oto aktualna oferta naszych kursów >>
